<< KONA
Xelq’ara Qelemkeshler Uyghur Merkizining 2-nöwetlik qurultiyi Wén'gériyening paytexti Budapeshtta échildi
Xelq’ara Qelemkeshler Uyghur Merkizining 2-nöwetlik qurultiyi | 21 - 24 February 2011
Xelq'ara qelemkeshler Uyghur merkizining 2-nöwetlik qurultiyi 21-fewraldin 24- fewralghiche wén'gériyening paytexti budapésht shehride daghdughuluq échildi.
Xelq'ara qelemkeshler uyghur merkizidin Abduréshit haji kérimi xewéri
Uyghur qelemkeshlirining 2- nöwetlik qurultiyi 2011-yili 02 –ayning 21- küni saet 9.00 da, wén'giriyening tarixi ehmiyetlik zali- wén'gériye yazghuchilar jeméyétining binasida tentenilik bashlandi.
Yighin'gha dunyaning herqaysi jayliridin kelgen uyghur qelemkeshlirining 30din artuq wekilidin bashqa, wén'gériye qelemkeshlirining reisi sultan, wén'gériye yazghuchilar jeméyitning reisi Yünüs Semetjanlar qatnashti we muhim söz qildi.
Wén'gériye yazghuchilirining reisi yünus semetjan échilish murasida sözge chiqip: "Men ming yildin kéyin uyghur qéridishimni taptim, bizning bu qitimqi uchrushishimiz emdi menggü dawam qilidu, üzülmeydu.... Uyghurlarning hazir duch kiliwatqan mesilisi bizdimu bir mezgil höküm sürgen, biz mushu sorunda 1955-yili wéngériye qelemkeshliri bir arigha kilip xelqimizni köresh qilishqa chaqirip maqale ilan qilghan iduq, xelqimiz bizning bu jenggiwar chaqirqimizdin ilham ilip köreshke atlandi. Shuning bilen Sowét komunést déktaturlirining uzun yilliq mustebit hökmiranliqigha xatime birip bügünki musteqil wéngiriye dölitini berpa qildi..."
"Qelemkeshning chaqirqi- yazghanliri siyasiyunlarning herket qiblenamisidur, herqandaq bir siyasiyun qelemkeshning yazmisidin ayrilalmaydu! Bügün siler, uyghur qelemkeshliri yighin échiwatqan mushu zal, del mundin 50 nechche yil burun wén'giriye qelemkeshliri, wén'gir xelqighe xitapname ilan qilip musteqil wén'giriye dölitini eslige keltürgen zal. Wéngiriye musteqilliq inqilabi mushu zaldin putun döletke kingeygen. Shuning üchün biz silernimu mushu zalda yighin chaqirishqa dewet qilduq!"
Wén'giriye yazghuchilar jemiyitining reisi Sultan sözge chiqip mundaq désdi: "Men 2 yil burun uyghur qelemkeshliri bilen sélowoniyede uchrashqanda uyghurlar bilen qaytidin tonushush pursitige ige bolup tolimu xushal bolghan idim. Emma, uyghur qelemkeshlirining tereqqiyatigha qismen qarashta idim, 2 yil ötkendin kéyin uyghur qelemkeshlirining xelq'ara tutqan orni bolupmu Oral – Altay qelemkeshliri birliki teshkilatini qurup türkiy tilliq döletlerni herketke keltürgenlikidin waqiplan'ghandin kiyin, uyghur qelemkeshliri merkizige bolghan ishenchem artti..."
"Biz wén'giriye yazghuchilar jemiyiti uyghur qemkeshliri teshkilatini her jehettin qollaymiz. Siler bilen ittipaqta, dostluqta we ghelbidimu bille bolimiz...
Nurmuhemmet yasinning "yawa kepter" esirini wén'gér téligha terjime qilghan yash shair Tébo sözge chéqip:
"Men bügün uyghur qelemkeshliri bilen teklimakan qumluqida yol tapalmay, boran chapqunda qalghandek hisyatta boliwatimen, bizge qolunglarni biringlar , biz bu qumluqtin daghdam yol tépip bille chiqip kiteyli! Bizmu mushu yerdin yol tépip xelqimizning jesurana köresh qilishi bilen bügünki bayashat musteqil wén'giriye dölitige irishken!" - dédi.
Kechki paaliyet nahayti köngüllük élip birildi. Londun Uyghur Ansambilining orunlishida wén'gériye " périsdént" zalida sen'et kéchikiliki ötküzüldi hemme xushhal – xoram keypiyat ichide naxsha usul bezmisige muweppeq boldi.
Ottura asiyadin kelgen uyghur qelemkeshlirining wekilliri uyghur qelemkeshlirining reisi Qeyser özxun'ge we wén'gériye qelemkeshlirining reisi Yünüs ependige uyghur toni bilen doppa keydürdi.
Uyghur qelemkeshlirining ijraiye ezasi, qazaqistandin kelgen wekil Rabit Ismail uyghur qelemkeshlirining reisi Qeyser bilen wéngériye qelemkeshlirining reisi Yünüs ependilerge ton we doppa keydürüp, ikki reisni ong we sol teripige epturup:
"Uyghurlarning en'eniwi sazi bolghan duttarning ikki tarisi bar, ikki tari bolghanda duttardin mungluq awaz chéqidu, kitabningmu birinji biti bilen axirqi bitini birleshtürgensde kitabning axirqi xulassisi chéqidu. Bu ikki reisning birge bolup bile herket qilishi we maslishishi uyghur we wén'gér xelqlirining men'gü dostluqining simwolidur..." dédi hemde wén'géryelik bashqa bir qanche dostlarghimu uyghur doppisi keydürdi we minnetdarliq bildürüldi...
Uyghur qelemkeshlirining 2-nöwetlik qurultiyi ete 2-basqucha qedem qoyidu...
2001- yil 02 – ayning 21-küni
