<< KONA
London kitab yermenkiside türmidiki uyghur qelemkeshlirining awazi anglitildi
RFA xewri | Muxbirimiz méhriban 2012-04-20Engliyide 15 - Apréldin 18 - Aprélghiche dawam qilghan xelqara kitab yermenkiside engliyide turushluq uyghur, tibet we xitay démokratliri birlikte namayish qilip, xitayda pikir erkinlikining basturuluwatqanliqini eyiblidi.
Photo: RFA. Xelqara kitab yermenkisidiki namayishtin bir körünüsh
Radiomiz ziyaritini qobul qilghan xelqara uyghur qelemkeshliri jemiyiti ezaliridin eziz eysa ependi hem rehime xanimlar bu qétimqi yermenke mezgilide, uyghur élide boghuluwatqan pikir erkinliki hem türmide yétiwatqan uyghur qelemkeshlirining ehwalini dunya jamaitige anglatqanliqini bildürdi.
Londunda échilghan xelqara kitab yermenkisige qatnashqan xitay hökümitige qarshi démokratik qelemkeshler, oxshimighan orun we oxshimighan usullar arqiliq xitay hökümitige naraziliq bildürüp, xitay hökümitidin türmilerde yétiwatqan uyghur, tibet we xitay yazghuchilirini qoyup bérishni telep qildi.
Bu qétimqi yermenkige qatnashqan eziz eysa ependi hem rehime xanimlar, yermenke jeryanida xitaydiki pikir erkinlikige qarshi ünsiz shekilde élip bérilghan namayishta, xitayda ijadiyet élip bériwatqan uyghur qelemkeshliri uchrawatqan türlük bésimlar hem xitay türmiliride yétiwatqan uyghur qelemkeshlirining nöwettiki ehwalini dunya jamaetchilikige muweppeqiyetlik anglitilghanliqini bildürdi.
Eziz eysa ependi yermenke mezgilidiki uyghur wekillirining pilanliq halda paaliyet élip barghanliqini bildürüp, yermenkining 1 - Küni uyghur qelemkeshler jemiyitining mesuli qeyser abdurusul ependining nöwettiki uyghur qelemkeshlirining ehwali heqqide omumiyüzlük doklat bergenlikini, yermenkining 2 - Hem 3 - Künliri özi hem rehime xanimning nöwette xitay türmiliride yétiwatqan uyghur qelemkeshliri hem xitayda pikir erkinliki boghulghan sharaitta ijadiyet élip bériwatqan uyghur yazghuchi - Shairlirining ehwalini anglitish pursitige érishkenlikini bildürdi.
Yermenkining yépilish murasimida, nuqtiliq halda türmide yétiwatqan uyghur qelemkeshlirining hem 2009 - Yildiki 5 - Iyul weqesi mezgilide türmige qamalghan 300din artuq tor béket bashqurghuchisining ehwalini anglitish wezipisini üstige alghanliqini bildürgen rehime xanim, özining shéir diklatmatsiye qilish usuli hem nutuq sözlesh arqiliq uyghur qelemkeshlirining nöwettiki ehwalini anglitip, yermenke qatnashquchiliri, kitab sétiwélish üchün kelgenler hem b b s qatarliq xelqara metbuatlar muxbirlirida uyghur weziyitige bolghan qizziqish qozghighanliqini bildürdi.
Xitay bu yilliq kitab yermenkisining sahibxan döliti bolup, yermenkige qatnashqan xitay wekilliri, xitay merkizi teshwiqat bölümi teripidin biwasite belgilep chiqqan yazghuchilar sépidin teshkillengen. Yermenkige yene xitay teshwiqat bölümining bir munche siyasiy rehberliri qatnashqan bolup, ular xitayning medeniyet sahesidiki xizmetlirini teshwiq qilish üchün ewetilgen.
Xitay partiye merkizi komitéti teshwiqat bölümining bashliqi lyu binjé nutuq sözlewatqanda, yighin meydanida olturghan namayishchilar «erkin pikir qilish gunah emes», «xitay hökümiti bésimni toxtat» dégen shoar yézilghan taxtilarni kötürüp, uning sözige awazsiz qarshiliq bildürgen.
Eziz eysa ependi öz bayanida eyni chaghdiki ehwal heqqide toxtilip, yermenkige qatnashqan tibet, uyghur hem xitay démokratlirining ünsiz élip barghan naraziliq namayishi hem chetel yazghuchilirining yighin meydanida soralghan ötkür soalliri aldida yermenkide xitay teshwiqatini qilish wezipisini alghan xitay emeldarlirining ongaysiz ehwalda qalghanliqini bildürdi.
Bu qétimqi yermenkige qatnashqan uyghur wekilliri az bolghan sharaittimu, özlirining xitayda ijadiyet élip bériwatqan uyghur yazghuchi - Shairiliri hem türmidiki uyghur qelemkeshlirini qutquzush heqqidiki murajetni xelqara metbuatlar arqiliq dunya jamaetchilikige anglitish pursitige érishkenlikini bildürgen rehime xanim, muhajirettiki uyghurlarning öz imkaniyiti yar bergen usulda her xil yollar arqiliq uyghurlarning nöwettiki ehwalini dunya jamaetchilikige bildürüshining ehmiyitini yene bir qétim hés qilghanliqini bildürüp, muhajirettiki uyghurlarni öz imkaniyitige yarisha uyghur mesilisini dunyagha anglitishqa chaqirdi.
Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
Xewer menbesi:
Xewrni anglash:
